sprawy społeczne oraz zdrowie
REALIZOWANE PROGRAMY Związane z POMOCĄ SPOŁECZNĄ I ZDROWIEM
Realizacja zadań związanych z sprawami społecznymi, rodziną oraz zdrowiem stanowi odzwierciedlenie działań podejmowanych na podstawie polityk programów i strategii przyjętych przez władze Gminy Ożarów. Do najważniejszych z nich należą:
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Ożarów na lata 2021-2027,
Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie dla Gminy Ożarów na lata 2023-2027,
Gminny Program Wspierania Rodziny dla Gminy Ożarów na lata 2022-2024,
Gminny program osłonowy w zakresie dożywiania na lata 2019-2023,
Projekt "Usługi indywidualnego transportu door-to-door",
Program Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej "Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej",
Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii.
Dokładniejszy opis wskazanych powyżej programów znajduje się w części raportu poświęconej Realizowanym Politykom, Programom i Strategiom.
Wartość zrealizowanych wydatków w ramach pomocy społecznej i wsparcia rodziny:
15 282 868 zł
-41,35%
do roku 2022
-41,35%
do roku 2022
Aktualny poziom wydatków na pomoc społeczną i wsparcie dla rodziny w 2023 r. wiąże się z kontynuowaniem działań Gminy Ożarów związanych ze wsparciem materialnym dla mieszkańców. Niemniej, warto zauważyć, że wpływ na malejącą tendencję ma znacząco odznaczający się w 2022 r. poziom wydatków na wypłacone świadczenia wychowawcze („500+”), podczas gdy w 2023 r. w budżecie gminy wydatki na ten cel uległy znaczącemu zmniejszeniu, gdyż zadanie to przejął ZUS. Kluczowa część środków zrealizowanych przez gminę w 2022 r. dotyczyła również wypłaty dodatku osłonowego i węglowego dla mieszkańców oraz świadczeń społecznych związanych z udzielaniem pomocy obywatelom Ukrainy, podczas gdy w 2023 r. charakteryzowały się one znacznie mniejszą kwotą.
Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.
Zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie tym sytuacjom przez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem. Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwienia im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka.
Zakres pomocy społecznej obejmował zadania określone w ustawie o pomocy społecznej. Ośrodek Pomocy Społecznej wykonywał także zadania wynikające z innych aktów prawnych m.in. z ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych, ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy czy ustaw o dodatku węglowym, elektrycznym.
OŚRODEK POMOCY SPOŁECZNEJ
Obecna struktura organizacyjna Ośrodka Pomocy Społecznej jest odpowiedzią na diagnozowane na przestrzeni wielu lat potrzeby środowiska lokalnego, określone w oparciu o analizę i ocenę występujących zjawisk, powodujących zapotrzebowanie na różne formy wsparcia.
Łącznie na realizację zadań z zakresu pomocy społecznej w 2023 r. OPS wydatkował 10.528.373,38 zł. Tak wysokie zmniejszenie wydatków w stosunku do 2022 r. spowodowane było m.in. przeniesieniem realizacji Programu 500+ do ZUS.
Źródłem finansowania zadań realizowanych przez OPS są:
środki własne gminy,
dotacje do zadań własnych,
oraz dotacje do zadań zleconych.
W trakcie 2023 r. OPS kompleksowo realizował zadania własne oraz zadania zlecone z zakresu pomocy społecznej. Dodatkowo, pozyskano środki oraz inne świadczenia ze źródeł zewnętrznych, np. w ramach programów "Posiłek w szkole i w domu", "Programu Operacyjnego Pomoc Żywnościowa", "Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej", "Senior+" czy "Opieka 75+". Ponadto, w ramach prowadzonej działalności statutowej OPS w swojej bieżącej pracy realizował projekty socjalne i działania środowiskowe, takie jak organizacja i koordynowanie Punktu Interwencji Kryzysowej, a także prowadzenie miejsc spotkań dla seniorów: Dziennego Domu Senior+ i Klubów Senior+.
5 823 472 zł
Wysokość wypłaconych świadczeń społecznych
1 454 463 zł
Wydatki na bieżące utrzymanie OPS
315 488 zł
Wartość zadań związanych z usługami opiekuńczymi
Główne zadania realizowane przez OPS w 2023 r.
Świadczenia wsparcia materialnego
Przyczyny korzystania z pomocy społecznej w 2023 r.
Najczęściej występującymi powodami korzystania z pomocy społecznej w Gminie Ożarów w 2023 r. były bezrobocie, niepełnosprawność oraz ubóstwo. Należy przy tym zaznaczyć, że rodzina mogła korzystać z pomocy z powodu różnych przesłanek jednocześnie (ta sama rodzina mogła być ujęta w tabeli przy kilku pozycjach). Aby uzyskać pomoc ze strony OPS rodzina lub osoba ubiegająca się o pomoc musi spełnić co najmniej dwie przesłanki tj. po pierwsze dochód osoby lub rodziny nie może przekroczyć kryterium ustawowego, po drugie musi wystąpić co najmniej jedna przesłanka, o której mowa w ustawie o pomocy społecznej.
Ośrodek Pomocy Społecznej wspiera osoby, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej.
W 2023 r. świadczeniami pieniężnymi objęto 210 rodzin, a niepieniężnymi 111 rodzin.
Pracę socjalną świadczono wobec 200 rodzin.
wybrane zadania realizowane w ramach pomocy społecznej i wsparcia rodziny w 2023 r.
Posiłek w szkole i w domu
Program „Posiłek w szkole i w domu” zapewnia pomoc zarówno osobom starszym, niepełnosprawnym, o niskich dochodach, jak i dzieciom, które wychowują się w rodzinach znajdujących się w trudnej sytuacji. Program przewiduje wsparcie finansowe gmin w udzieleniu pomocy w formie:
posiłku,
świadczenia pieniężnego w postaci zasiłku celowego na zakup posiłku lub żywności.
Od 1 października 2003 r. Ośrodek prowadzi dożywianie dzieci w szkołach w formie posiłku gorącego. Do szkół w Pisarach, Janowicach przygotowywane są drugie dania w Zespole Szkół Ogólnokształcących w Ożarowie i dowożone w termoportach. Szkoła Podstawowa w Lasocinie posiada własną stołówkę.
W 2023 r. Programem objętych zostało ogółem 343 osoby na kwotę 232.293,40 zł. Dożywianiem w szkołach objętych zostało 38 dzieci w wieku przedszkolnym oraz 80 uczniów szkół podstawowych i średnich.
Pomoc w formie zasiłku celowego otrzymało 129 rodzin na kwotę 141.180,00 zł. W Jadłodajni Świętego Brata Alberta przyznano decyzją posiłek dla 8 osób.
Środki własne – 58.293,40 zł.
Door to door
Gmina Ożarów wspólnie z Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Ożarowie realizuję bezpłatną usługę transportową door-to-door dla mieszkańców gminy Ożarów, którzy:
ukończyli 18 rok życia,
posiadają orzeczenie o stopniu niepełnosprawności lub równoważne,
lub nie posiadają orzeczenia, ale ze względu na wiek lub stan zdrowia mają ograniczoną sprawność.
Usługa transportowa zabezpiecza potrzeby mobilne w obszarze aktywizacji społecznej, zawodowej, edukacyjnej, zdrowotnej i kulturalnej.
W okresie od 01.11.2020 r. do 31.10.2022 r. Gmina realizowała to zadanie dzięki środkom z programu „Usługi indywidualnego transportu door-to-door oraz poprawa dostępności architektonicznej wielorodzinnych budynków mieszkalnych". Od 1 listopada 2022 r. Ośrodek Pomocy Społecznej w Ożarowie realizuje usługę transportową door-to-door w ramach trwałości rezultatów tego projektu.
W 2023 r. z usługi indywidualnego transportu skorzystało 114 osób, 94 kobiety i 20 mężczyzn.
Program Senior+
Od 2018 r. Gmina Ożarów uzyskuje dofinansowanie z rządowego programu Senior+ na utrzymanie placówek wspierających seniorów w formie Dziennego Domu Senior+ oraz Klubów Senior+.
Celem funkcjonowania Dziennego Domu Senior+ oraz Klubów Senior+, jest wsparcie dla osób starszych, a także inicjowanie współpracy i łączenie inicjatyw lokalnych prowadzących do skutecznej aktywizacji seniorów oraz włączenie ich w życie społeczności lokalnej, a także aktywizowanie i zaangażowanie seniorów w działania samopomocowe na rzecz środowiska lokalnego.
W zajęciach prowadzonych przez Dom i Klub Senior+ w Ożarowie uczestniczyło 128 seniorów z gminy Ożarów, natomiast w Klubie Senior+ w Jakubowicach - 32 seniorów.
Dzienny Dom „Senior+” jest dziennym domem pomocy, w którym zostało utworzonych 20 miejsc, uczestniczących w 2023 r. było 24 osoby. Placówka świadczy usługi m.in. tj.:
opiekuńcze; socjalne w formie gorącego posiłku; pobytowe (organizowanie czasu wolnego w bezpieczny i godny sposób), aktywności ruchowej i kinezyterapii, wycieczki, terapii zajęciowej, aktywizujące społecznie, sportowo-rekreacyjne, edukacyjne, usługi prozdrowotne (spotkania z pielęgniarką), usługi kulturalno-oświatowe, promujące aktywizację społeczną osób starszych w lokalnej społeczności.
Kluby Senior+ cieszą się dużym zainteresowaniem i powodzeniem wśród seniorów, organizowano w nich:
zajęcia kulinarne, manualne, komputerowe, ruchowe, muzyczne, klub filmowo-dyskusyjny, spotkania z pielęgniarką, terapie zajęciowe, spotkania integracyjne, wycieczki integracyjne.
Na terenie gminy Ożarów oprócz placówek Senior+ funkcjonuje 6 Klubów Seniora (Lasocin, Pisary, Czachów, Sobów, Wyszmontów, Gliniany). Seniorzy zostali w nich objęci usługami społeczno- opiekuńczo- pielęgnacyjnymi oraz grupowymi zajęciami warsztatowymi. Organizowane były wycieczki, wyjazdy a także spotkania integracyjne i imprezy okolicznościowe. Klubowicze i uczestnicy DD współpracują z innymi instytucjami, co przyczynia się do zacieśniania dialogu międzypokoleniowego.
Koszty poniesione na funkcjonowanie wraz z kosztami wynagrodzeń w 2023 r. - 854.933,52 zł.
Deinstytucjonalizacja opieki nad osobami potrzebującymi wsparcia w codziennym codziennym funkcjonowaniu w Gminie Ożarów
Celem głównym projektu jest deinstytucjonalizacja opieki nad osobami z terenu Gminy Ożarów, potrzebującymi wsparcia w codziennym funkcjonowaniu, poprzez rozwój alternatywnych form opieki.
Do 30 czerwca 2023 r. Kluby Seniora w Czachowie, Sobowie, Wyszmontowie i Glinianach funkcjonowały w ramach projektu „Deinstytucjonalizacja opieki nad osobami potrzebującymi wsparcia w codziennym funkcjonowaniu w gminie Ożarów” realizowanego w partnerstwie z Fundacją Restart. Od lipca powyższe kluby dołączyły do Klubów Seniora z Lasocina i Pisar i funkcjonują w strukturze Ośrodka Pomocy Społecznej w Ożarowie.
Zajęcia, które odbywają się w Klubach Seniora w ramach projektu to m.in:
spotkania z pielęgniarką, zajęcia kulinarne, z fizjoterapeutką, z coachem, rękodzieła, muzyczne, spotkania integracyjne, wycieczki integracyjne.
pozostałe działania
Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze:
Ze środków własnych w 2023 r. zatrudnione były dwie opiekunki domowe, które świadczyły usługi opiekuńczo-pielęgnacyjne 22 osobom wymagającym pomocy. Jedna opiekunka świadczyła usługi specjalistyczne dla 11 osób.
Opieka 75+”:
Od 2019 r. OPS realizuje program „Opieka 75+”, którego strategicznym celem jest poprawa dostępności do usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych usług opiekuńczych, dla osób w wieku 75 lat i więcej. W 2023 r. wykorzystano dotację w wysokości 21.372,27 zł.
Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej:
Od 2020 r. OPS w Ożarowie realizuje resortowy program ministerialny "Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej". Program jest realizowany w ramach Funduszu Solidarnościowego. Program ten bardzo dobrze wpisuje się w strategię pomocy dla osób starszych i niepełnosprawnych. W 2023 r. tą forma pomocy objęto 22 osoby. Wykorzystana dotacja w ramach programu wyniosła 94.611,70 zł.
Działalność Punktu Interwencji Kryzysowej:
W 2023 r. z pomocy prawnika korzystało około 18 rodzin, a z indywidualnych spotkań z psychologiem skorzystało 50 osób. Kwota przeznaczona na działalność Punktu wyniosła 30.152,20 zł.
Asystent rodziny:
W 2023 r. zatrudniony był jeden asystent rodziny, który pracował z 15 rodzinami, gdzie wychowywało się 39 dzieci, w tym 6 dzieci z tych rodzin przebywało w placówce Opiekuńczo–Wychowawczej w Ożarowie.
Piecza zastępcza:
Z gminy Ożarów w pieczy zastępczej w 2023 r. przebywało 19 dzieci, 9 dzieci przebywało w rodzinach zastępczych a 10 dzieci w placówkach opiekuńczo-wychowawczych w Tarłowie, Ożarowie, Opatowie.
Pomoc żywnościowa:
OPS w Ożarowie przy współpracy z Bankiem Żywności w Ostrowcu Świętokrzyskim w 2023 r. realizował Program Operacyjny Pomoc Żywnościowa współfinansowany z Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym, którego celem było zapewnienie rodzinom i osobom najbardziej potrzebującym pomocy w formie produktów żywnościowych oraz uczestnictwa w działaniach w ramach środków towarzyszących w okresie luty – wrzesień 2023. Łącznie Ośrodek Pomocy Społecznej rozdysponował 7.135 ton produktów żywnościowych. Pomoc żywnościowa trafiła do 770 osób tj. 333 rodzin. Ponadto dla osób korzystających z pomocy żywnościowej przeprowadzono 2 warsztaty edukacyjne.
Karta Dużej Rodziny:
W 2023 r. przyznano karty dla 82 rodzin, wydano 160 kart.
Ożarowski Bon Żłobkowy
W 2023 r. wypłacono dla 29 rodzin, wydatki na realizację – 127.949,10 zł.
W grudniu 2023 r. OPS w Ożarowie zorganizował Wigilię Środowiskową. W spotkaniu udział wzięło osiem klubów seniora: z Glinian, Czachowa, Jakubowic, Lasocina, Ożarowa, Pisar, Sobowa, Wyszmontowa i Dzienny Dom Seniora oraz osoby starsze i samotne objęte pomocą OPS w Ożarowie.
Paczki świąteczne:
W ramach akcji mikołajkowej Ośrodek Pomocy Społecznej w Ożarowie przygotował 40 paczek świątecznych dla dzieci z rodzin najuboższych.
dodatek węglowy
W 2023 r. wypłacono 109 dodatków węglowych dla gospodarstw domowych.
Wydatki na realizację - 339.632,73 zł.
Dodatek na inne źródła ciepła
W 2023 r. wypłacono 4 dodatki dla gospodarstw domowych z tytułu wykorzystywania niektórych źródeł ciepła.
Wydatki na realizację – 4.590,00 zł.
dodatek ELEKTRYCZNY
W 2023 r. wypłacono 5 dodatków elektrycznych.
Wydatki na realizację – 6.120,00 zł.
dodatek gazowy - refundacja podatku vat
W 2023 r. wypłacono 8 dodatków.
Wydatki na realizację – 2.982,26 zł.
wsparcie dla ukrainy
Działania OPS z zakresu wspierania rodziny dotyczyły również kontynuacji pomocy obywatelom Ukrainy. Wsparcie realizowane w ramach ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy, w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, realizowano z Funduszu Pomocy.
Pomoc obywatelom Ukrainy
świadczenie pieniężne w wysokości 40,00 zł dziennie na osobę za zapewnienie zakwaterowania i wyżywienia - rozpatrzono pozytywnie 12 wniosków, wydatki na realizację zadania wyniosły – 20.355,88zł;
jednorazowe świadczenie 300,00 zł na obywatela Ukrainy - wypłacono 2 świadczenia, wydatki na realizację zadania wyniosły – 600,00 zł;
zasiłek stały dla obywatela Ukrainy - 28 świadczeń, wydatki na realizację zadania wyniosły – 13.158,48 zł.
zdrowie
Wysokość zrealizowanych wydatków w ramach OCHRONY ZDROWIA:
261 048 zł
+9,17%
do roku 2022
+9,17%
do roku 2022
Ochrona zdrowia to sektor, który często nie charakteryzuje się wysokimi wydatkami, ale pomimo tego, zakres realizowanych zadań pozostaje zróżnicowany. Podstawowe obowiązki gminy w tym zakresie zostały zawarte w ustawie o samorządzie gminnym, która wskazuje, iż zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, wśród których uwzględnia się m.in. sprawy ochrony zdrowia. Jednakże szczegółowe kompetencje określają także inne akty prawne, przede wszystkim ustawy, które dotyczą przedsięwzięć związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz przeciwdziałaniem narkomanii.
Corocznym przedsięwzięciem realizowanym przez gminę były zadania określone w ramach programu rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii. W założeniu uwzględniał on tworzenie warunków przeciwdziałających problemom związanym z uzależnieniami i przemocą w rodzinie, a także działania na rzecz ograniczenia dostępności do alkoholu oraz profilaktykę uzależnień zarówno wśród dzieci, młodzieży, jak i dorosłych.
Łączne wydatki w ochronie zdrowia w 2023 r. wyniosły ponad 260 tys. zł, w tym najwyższą kwotę wydatkowano w zakresie przedsięwzięć dotyczących profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. W głównej mierze skupiały się one na zwiększeniu dostępności do instytucji wspomagających proces leczenia oraz rehabilitacji osób nadużywających substancji psychoaktywnych i ich rodzin a także na poprawie skoordynowanych działań profilaktycznych, informacyjnych, edukacyjnych i szkoleniowych.
Świetlice Środowiskowe
Jednym z głównych obszarów profilaktyki przeciw uzależnieniom jest prowadzenie Świetlic Środowiskowych. W założeniu, są w nich tworzone prawidłowe warunki rozwoju oraz zapewnia się opiekę wychowawczą dzieciom i młodzieży mającym problemy rodzinne, emocjonalne, szkolne, zagrożonym demoralizacją lub uzależnieniem oraz wspomaganie rodzin ubogich, niewydolnych wychowawczo i zagrożonych wykluczeniem społecznym. Świetlica działa w pięciu punktach na terenie Gminy Ożarów.
Na terenie gminy od września 2019 r. działa 5 świetlic środowiskowych w miejscowościach: Ożarów, Lasocin, Pisary, Janowice oraz Wyszmontów w ramach projektu „Rozwijamy talenty dzieci i młodzieży z Gminy Ożarów”. W ramach projektu organizowane były zajęcia muzyczne, plastyczne, informatyczne, sportowe, pomoc w nauce, nauka języka angielskiego, kącik kulinarny. Prowadzone były również dyżury logopedy, psychologa oraz prawnika.
Działalność świetlic jest finansowana ze środków własnych gminy. Placówki te pełnią funkcję centrów kultury lokalnej, organizują czas wolny, integrują społeczność.
Działalność świetlic jest dokumentowana. Zdjęcia są udostępniane za pośrednictwem strony internetowej Urzędu Gminy oraz przez portal internetowy Facebook. Każda filia Świetlicy Środowiskowej posiada swoją stronę na portalu społecznościowym, dzięki temu Rodzice oraz społeczność Gminy Ożarów może obserwować działalność, prace, zajęcia oraz uzyskane efekty w czasie pobytu dzieci na Świetlicy. Przewidziane jest 150 miejsc.
Świetlica środowiskowa Ożarów
Zajęcia wokalne odbywają się raz w tygodniu, gdzie dzieci mogą spotkać się i rozwijać swoją pasję i talent wokalny.
Dzień leśnika i drzewiarza to wspólna okazja by porozmawiać o otaczającej nas przyrodzie. Dowiedzieć się ciekawych informacji o lesie i skorzystać z zasobu biblioteki szkolnej na temat lasu oi przyrody. Utrwalić umiejętność czytania tekstu ze zrozumieniem.
Dzień roweru przypomniał nam podstawowe zasady ruchu drogowego i pozwolił ćwiczyć poprzez zajęcia plastyczne małą motorykę ruchową. Dzieci wykonały rowery przy użyciu plasteliny.
Ognisko integracyjne podopiecznych i zabawy ruchowe na świeżym powietrzu.
Latające domki z papieru i nakrętek od butelek - wykorzystanie na zajęciach plastycznych materiałów uznawanych za niepotrzebne śmieci.
Zajęcia wokalne
Dzień leśnika i drzewiarza
Dzień roweru
Ognisko integracyjne
Latające domki z nakrętek od butelek
Na rzecz ochrony zdrowia, w 2023 r., podjęte zostały również inne działania obejmujące współpracę z organizacjami pozarządowymi. Dzięki temu kontynuowano realizację zadań z zakresu ochrony i promocji zdrowia w tym działalności leczniczej w rozumieniu ustawy o działalności leczniczej.